Дэпутат Нацыянальнага сходу Беларусі будзе ўключаны ў місію назіральнікаў Парлямэнцкай асамблеі АБСЭ; дэлегацыі назіральнікаў ад СНД на выбарах прэзыдэнта Ўкраіны 31 сакавіка ня будзе, як і расейскіх назіральнікаў.
Палата прадстаўнікоў атрымала паведамленьне зь Вены, дзе месьціцца штаб-кватэра АБСЭ, што беларускім дэпутатам зарэзэрвавана адно месца ў складзе місіі назіральнікаў Парлямэнцкай асамблеі АБСЭ за прэзыдэнцкімі выбарамі ва Ўкраіне.
Гэта паведаміў Свабодзе старшыня міжнароднай камісіі Палаты прадстаўнікоў Валер Варанецкі:
«Пакуль я ня ведаю, хто дакладна будзе гэтым назіральнікам. Пытаньне знаходзіцца ў стане вырашэньня».
Ён дадаў, што дэлегацыю ад беларускага парлямэнту назіраць за прэзыдэнцкай кампаніяй не запрасілі.
«І, мабыць, ужо запрашэньня ня будзе. Усё ж гэта выбары прэзыдэнцкія, а не парлямэнцкія. Паколькі Ўкраіна прыняла палітычнае рашэньне аб выхадзе з СНД, то гэтым разам парлямэнцкая дэлегацыя Садружнасьці запрашацца ня будзе. Так што парлямэнцкае прадстаўніцтва Беларусі найхутчэй абмяжуецца адной асобай», — падсумаваў Варанецкі.
Раней старшыня Цэнтральнай выбарчай камісіі Беларусі Лідзія Ярмошына атрымала з Кіева запрашэньне на прэзыдэнцкія выбары ва Ўкраіне, якія маюць адбыцца 31 сакавіка 2019 году.
Старшыня ПА АБСЭ лічыць немэтазгодным, каб расейскія дэпутаты назіралі за ўкраінскімі выбарамі
Такую думку Георгі Цэрэтэлі выказаў на сустрэчы ў Вене з расейскай дэлегацыяй, якая ўдзельнічала ў зімовай сэсіі Парлямэнцкай асамблеі. Ён упэўнены, што прысутнасьць расейскіх назіральнікаў ва Ўкраіне можа стаць падставай для правакацыяў.
«Калі не рабіць гэтага, будзе лепш. Я лічу, што ў нейкай ступені гэта будзе правакацыйным рухам» — сказаў дзейны старшыня ПА АБСЭ.
Раней Украіна адмовілася прымаць назіральнікаў з Расеі як краіны-агрэсара, якая анэксавала Крым і падтрымлівае сэпаратыстаў на Данбасе, а таксама перанесла выбарчыя ўчасткі са сваіх дыпляматычных місій у Расеі ў іншыя краіны.
Што трэба ведаць пра прэзыдэнцкія выбары ва Ўкраіне
- Выбары прэзыдэнта Ўкраіны адбыліся ў два туры 31 сакавіка і 21 красавіка 2019 году.
- Па выніках першага туру найбольш галасоў набралі шоўмэн Уладзімір Зяленскі (за яго прагаласавалі 30,24% выбарнікаў) і дзейны кіраўнік краіны Пятро Парашэнка (15,95%). На трэцім месцы па выніках галасаваньня апынулася Юлія Цімашэнка — 13,40%, далей ідуць Юры Бойка (11,67%) і Анатоль Грыцэнка (6,91%).
- У другім туры перамог Зяленскі. Паводле папярэдніх вынікаў, ён набраў звыш 73% галасоў, Парашэнка атрымаў каля 24,5%.
- Прэзыдэнт Украіны выбіраецца на ўсенародных выбарах на пяць гадоў. На гэтую пасаду, як і ў Беларусі, можа прэтэндаваць любы грамадзянін, якому споўнілася 35 гадоў. Заканадаўства абмяжоўвае магчымасьць балятавацца больш чым на два тэрміны.
- Ва Ўкраіне парлямэнцка-прэзыдэнцкая форма праўленьня. Як вынік, прэзыдэнт мае абмежаваныя паўнамоцтвы: ён прызначае кіраўнікоў сілавых структураў (Службы бясьпекі, Міністэрства абароны, генэральнага пракурора), мясцовых дзяржаўных адміністрацый. Склад ураду і прэмʼер-міністра выбірае парлямэнт, але кандыдатуру на разгляд Вярхоўнай Рады ўносіць прэзыдэнт на падставе прапановы ўрадавай кааліцыі, сфармаванай у Вярхоўнай Радзе пасьля парлямэнцкіх выбараў.
- Прэзыдэнт Украіны не адказвае за эканамічную палітыку, але практычна ўсе кандыдаты ў прэзыдэнты ў часе выбарчай кампаніі маніпулююць выбарнікамі, абяцаючы зьніжэньне тарыфаў, цэнаў, а таксама павелічэньне заробкаў і пэнсій. У той жа час кіраўнік дзяржавы мае права накладваць вэта на законы, ухваленыя парлямэнтам, і пастановы ўраду ў выпадку іх неадпаведнасьці Канстытуцыі.
- Прэзыдэнт Украіны вызначае замежную палітыку і, адпаведна, прызначае міністра замежных спраў.
- Адначасова прэзыдэнт Украіны зьяўляецца галоўнакамандуючым Узброеных сілаў і старшынёй Рады нацыянальнай бясьпекі і абароны, склад якой таксама вызначае кіраўнік дзяржавы.
- Сёлетнія выбары былі найбольш канкурэнтнымі за ўсю гісторыю незалежнасьці Ўкраіны — для рэгістрацыі кандыдатам у Цэнтральную выбарчую камісію зьвярнуліся амаль 90 грамадзян, былі зарэгістраваныя 44 кандыдаты. Гэта найбольшая колькасьць прэтэндэнтаў на пасаду прэзыдэнта за ўсе гады незалежнасьці краіны: у 1999 годзе ў выбарах прэзыдэнта Ўкраіны ўдзельнічалі 13 кандыдатаў, у 2004-м — 24, у 2010-м — 18, у 2014-м — 21.
